Çalışma alanınızda patlayıcı gazlar, buharlar, sisler veya tozlu alanlar var mı? Cevabınız evetse özellikle açık deniz platformları, madenler, petrokimya tesisleri ve diğer endüstriyel çalışma ortamlarındaki potansiyel olarak patlayıcı ortamlarda kullanılmak üzere tasarlanmış özel ekipmanlara ihtiyacınız olabilir. Burada, bu tür ortamların nasıl ortaya çıkabileceğini ve yeni ekipman satın alırken ATEX ve NEC sertifikalarını göz önünde bulundurmanın neden önemli olduğunu öğreniyoruz.
Operasyon müdürü olarak belirli koşullarda alev alabilecek potansiyel olarak patlayıcı ortamların farkında olabilirsiniz. Güvenli çalışma ortamları sağlamak için işverenler bunları bölgelere göre sınıflandırmak ve bir risk değerlendirmesi yapmak zorundadır. Bu sınıflandırmaları dikkate alarak her bölgede güvenli şekilde çalışacak doğru alet türlerini tespit etmek mümkündür.
Açılımı "ATmosphere EXplosible" (Patlayıcı Ortam) olan ATEX, bu ortamları düzenleyen iki Avrupa Direktifine genel olarak verilen isimdir:
Biliyor muydunuz? Birleşik Krallık'ta bu direktif DSEAR (Tehlikeli Maddeler ve Patlayıcı Ortamlar Yönetmeliği) tarafından yürütülür. ATEX yalnızca AB ülkeleri için geçerlidir. Ancak Kuzey Amerika gibi bölgelerde, benzer çalışma alanı bölge sistemleri, NEC (Ulusal Elektrik Kodu) ve IEC (Uluslararası Elektroteknik Komisyonu) uyarınca belirlenir.
ATEX 137 direktifi, farklı bölgelerin nasıl belirleneceğine dair yönergeleri işverenlere sağlar. Bu alanların sınıflandırılması; gaz, buhar ve sis de dahil olmak üzere patlayıcı bir ortamın oluşma sıklığına ve süresine dayanmaktadır.
Bölge |
Tanım |
Bölge 0 |
Patlayıcı gazların sürekli olarak veya uzun süreli ya da sık sık görüldüğü yerler. |
Bölge 1 |
Patlayıcı gazların zaman zaman görüldüğü yerler. |
Bölge 2 |
Normalde tehlikeli gazların mevcut olmadığı veya yalnızca kısa bir süreliğine görüldüğü yerler. |
Patlayıcı gazlara ilişkin sınıflandırma: |
Bölge |
Tanım |
Bölge 20 |
Yanıcı tozların sürekli olarak veya uzun süreli ya da sık sık görüldüğü yerler. |
Bölge 21 |
Normal çalışma koşullarında patlayıcı toz bulutlarının zaman zaman oluştuğu yerler. |
Bölge 22 |
Patlayıcı tozların oluşma ihtimalinin düşük olduğu veya yalnızca kısa bir süreliğine oluştuğu yerler. |
Yanıcı tozlara ilişkin sınıflandırma: |
Patlayıcı ortamların oluşabileceği alanlara sahip olarak bilinen endüstriler, madenler ile petrol ve gaz veya petrokimya tesisleridir. Bu endüstriler, geçmişte meydana gelen kazalar nedeniyle daha yüksek güvenlik seviyelerinin geliştirilmesi doğrultusunda çalışmıştır.
Bununla birlikte, boya fabrikaları veya değirmenler gibi patlayıcı ortam riski yüksek olan başka endüstriler de vardır. Bu nedenle, ilgili yönetmeliklerde tanımlandığı gibi gerçek çalışma alanına uygun şekilde sertifika almış aletlerin kullanılması oldukça önemlidir.